Çin, üretim atağıyla ağır kamyon sektöründe tarihin en hızlı dönüşümlerinden birini gerçekleştiriyor.

Dizel egzozunun yıllardır hâkim olduğu yollarda artık elektrikli kamyonların sessiz motor sesleri duyuluyor. Bu değişim, sadece Çin’in karbon hedefleriyle sınırlı değil; küresel petrol ve LNG talebini, enerji ticaretini ve ağır taşımacılığın geleceğini kökten değiştiriyor.

Dizelden Elektriğe baş döndüren tarihi dönüşümü rakamlarla özetlersek; 2020 yılında Çin’de satılan yeni ağır kamyonların neredeyse tamamı dizel motorluydu.

2024’ün ilk yarısında elektrikli kamyonların yeni satışlardaki payı %9,2 idi.

2025’in ilk yarısında bu oran %22’ye çıkarken, 2025 Ağustos ayı itibarıyla ise %28’e ulaştı.

İngiliz araştırma şirketi BMI, 2025 sonunda elektrikli kamyonların yeni ağır kamyon satışlarının %46’sını, 2026’da ise %60’ını oluşturacağını öngörüyor.

Bu hız, tüm dünya için beklenmedik bir sürpriz oldu.

Dönüşümün neden bu kadar hızlı olduğuna gelince; öncelikle sağlanan maliyet avantajına bakmamız gerekiyor:

Elektrikli kamyonlar satın alınırken hâlâ dizelden 2-3 kat, LNG’li kamyonlardan %18 daha pahalı ancak enerji verimliliği çok yüksek.

Çin kaynaklı araştırmalara göre, bugünkü maliyetler çerçevesinde araçlar ömür döngüsü boyunca sahiplerine ortalama yüzde 20 tasarruf sağlıyor..

Bu kadar da Devlet elektrikli kamyonların büyük teşvikler almasını destekliyor…

Örneğin, 2024’te başlatılan “eskiyi getir, yeniyi al” programı kapsamında eski kamyonunu teslim eden bir nakliyeci, yeni elektrikli kamyon için 19.000 dolara varan nakit teşvik alabiliyor.

Şarj ve batarya değişim altyapısında da baş döndürücü hızda radikal değişim, dönüşüm sağlandı… 

Tüm lojistik merkezlerinde özel ağır kamyon şarj istasyonları kurulurken, Dünyanın en büyük batarya üreticisi CATL, Mayıs 2025’te ağır kamyonlar için “5 dakikada batarya değiştirme” sistemini devreye aldı. 

Çin’in 184.000 km’lik otoyol ağının 150.000 km’si için batarya değişim istasyonu planı adım adım hayata geçiyor…

Kâr odaklı filo sahipleri: Çinli nakliye şirketleri, uzun vadede en ucuz işletme maliyetine sahip aracı tercih ediyor. Elektrikli kamyonlar bu yarışta açık ara önde.

ABD’den sonra kamyon taşımacılığında dünyanın en büyük ikinci dizel tüketicisi olan Çin elektrikli kamyon atağıyla küresel enerji piyasalarını da sarstı..

Haziran 2024’te günlük dizel tüketimi 3,9 milyon varile geriledi; bir önceki yıla göre %11 düşüş. 

Rhodium Group’a göre elektrikli kamyonlar şu anda dahi Çin’in günlük petrol talebini 1 milyon varilden fazla azaltıyor. 

Pandemi sonrası öne çıkan LNG kamyon satışları 2025’te %6 düştü; elektrikli kamyonlar üst üste 5 aydır LNG’li modelleri geçti.

Analistlere göre, “Çin’de LNG kamyonculuğu bir geçiş yakıtıydı ve artık misyonunu tamamladı…”

Shell’in 2025 LNG Görünümü raporunda öngördüğü Çin LNG talebi artışı, artık gerçekleşmesi olanaksız bir tahminden ibaret…

Kesin olan şu; Çin, binek amaçlı elektrikli otomobillerde olduğu gibi ağır kamyonlarda da artık rakipsiz ve küresel lider…:

Kamyon üreticisi Sany Heavy Industry, 2026’da Avrupa’ya elektrikli kamyon ihracına başlayacak. 

BYD, Macaristan’da binek araba yanında elektrikli kamyon ve otobüs üretecek fabrikayı devreye almak için gün sayıyor…

2021-2023 arasında Çin’in elektrikli ağır kamyon ihracatı Orta Doğu ve Kuzey Afrika’ya yüzde 73, Latin Amerika’ya yüzde 46 arttı.

Avrupa’da sıfır emisyonlu kamyon hedefleri (ki 2040’a kadar emisyonun yüzde 90 azaltılması söz konusu) Çinli üreticiler için dev bir pazar yaratıyor…

Yeni bir dönemin başındayız; Çin’in elektrikli kamyon devrimi, sadece bir teknoloji değişimi değil; küresel enerji talebinin yeniden yazılması anlamına da geliyor. Dizel ve LNG’nin ağır taşımacılıktaki hâkimiyeti, beklenenden çok daha hızlı sona eriyor.

Bir analistin ifadesiyle; “Çin’in elektrikli kamyon hikâyesi, küresel enerji dönüşümünün en az konuşulan ama en büyük oyun değiştiricilerinden biri olmaya aday”

Ve karşımıza çıkan tablonun anlattığı gibi, bu hikâye daha yeni başlıyor.

Abdullah Ayan