Bu ülkede her seçim tarihi! seçimdir -2... Abdullah Ayan yazdı

Önceki yazıda, 1957 seçimlerinin tarihi önemini anlatırken, iktidarı kaybetmemek için, CHPʹ nin 1946ʹdaki sandıklara utanılası müdahalelerini gölgede bırakan ayıplarından birkaç örnek vermeye çalışmıştım. O günleri değerlendiren pek çok aklı eren, sağduyulu insan geçen zaman içinde iddialı bir öngörüde bulunur… Öngörüyü bir cümleyle özetlersem; ˮeğer Demokrat Parti 1957 seçimlerini çığırından çıkarmasa ve toplumca iktidarın gelişmiş demokrasilerde olduğu gibi usulünce el değiştirmesi sağlanabilse, 27 Mayıs 1960 darbesini yapacak askeri cuntanın ortaya attığı en ciddi argüman önceden elinden alınmış olur, darbeye zemin sağlayan koşullar doğmazdı. Gerçekten ne yaptı da Demokrat Parti, gerçekleşmesi hayallerden geçmeyen darbe ortamı doğdu ve doğmakla da kalmadı, ordunun üst kademesini devre dışı bırakan genç subaylar, seçmen nezdinde meşruiyetini yitirmemiş o güçlü iktidarı bir anda alaşağı ediverdi? Daha seçimler sürerken, sandıkların açılmasına saatler kala, Yüksek Seçim Kurulunun yasak kararına rağmen, oy kullanma işlemi bitmiş kimi sandık sonuçlarını saat 14ʹ te vermeye başlamış Devlet Radyosu ve Devlete ait radyoyu partizanca kullanan DP iktidarı… Bundan ibaret değildi elbette yaşananlar… İki ilde ortaya çıkan iki vaka ve bu vakaların iki ilden tüm ülkeye ekilmeye başlanan, kamplaşmayı cephelere, cepheleri düşmanlığa sürükleyen nefret tohumları… İlk gelişme Gaziantepʹ te yaşanır… 27 Ekim 1957 pazar günü sandığa gider Antepliler ve akşam sayımlar sonucunda CHPʹ nin bu ilde 800 civarında oyla önde olduğu ortaya çıkar. Seçim sisteminin önceki makalede örneklerle anlatmaya çalıştığım azizlikleri burada çok daha çarpıcı biçimde yansır tabloya… 380 nin nüfuslu Antep 176 bin seçmene sahiptir. Antepʹ te geçerli 150 bin oyun 140 bini CHP ve DP arasında neredeyse kardeş payı bölünmüş, 700 oy fazlasıyla önde olduğu açıklanan CHP, 10 Milletvekilliğinin tamamını kazanmıştır. Sadece CHP ve DP için değil tüm Gaziantep halkı için 1957 seçim sonuçları hayli çarpıcıdır. Çarpıcıdır çünkü 1950 ve 54 seçimlerinde neredeyse aynı oy oranını yakalamış DP, 10 puanın üstünde kan kaybıyla %58ʹden %48ʹe düşerken, CHP %41ʹ lerden %48ʹlere çıkmıştır. CHPʹ liler oluşturdukları konvoylarla kentte zaferlerini kutlarken, sabaha karşı köylerden gelen oyların tutanaklara eklenmesiyle bu kez seçimi DPʹ nin bin civarında farkla kazandığı duyurulur.(resmen açıklanan sonuçlara göre DP 70.848, CHP 69.762 oy almıştır. 1086 oy farkıyla Demokrat Parti ˮkazanan masadaki her şeyi alırˮ ilkesi gereği 10 Milletvekilliğinin tamamını alır.) Oysa bugünkü Dʹ Hondt sistemi o gün uygulansa, 10 Milletvekilliği iki parti arasında kardeş payı paylaşılacak, tarihe Antep olayları olarak geçecek gelişmeler ortaya çıkmayacak, belki de 60 darbesine giden yolun önemli kilometre taşlarından biri döşenmeyecekti. Sandıkların açıldığı ilk saatlerde seçimleri kazandıkları için zafer konvoylarıyla yollara düşen Halk Partililer, ilerleyen saatlerde bin oy farkla 10 milletvekilliğini kaybettiklerini öğrenince büyük infiale kapılır. Yoğun itirazlar üzerinee İl Seçim Kurulu oyların yeniden sayılmasını kararlaştırır. Oylar Gaziantep Adliye Binasına götürülerek sayılacağı saatlere kadar güvenlik altına alınır. Gelin görün ki, ilginç ama bir o kadar da kötü tesadüfler yaşananlarla bitmez. Gecenin ilerleyen saatlerinde sayılmayı bekleyen oy çuvallarının saklandığı Adliye Binası yanar. Sonuçları kesin olarak belirleyecek oylar ve sandık tutanakları kül olur. Şehirde yükselen ve Adliyenin yanmasıyla zirve yapan gerginlik 29 Ekim Salı günü düzenlenen Cumhuriyet Bayramı tören alanına CHP temsilcilerinin sokulmamasıyla isyana döner. Halk seçim hilelerinin merkezi gördüğü Belediye Binasını tahrip eder. Olaylar öylesine kontrolden çıkar ki, Menderes hükümeti Gaziantep üzerinde savaş uçakları uçurarak duruma hakim olduğu algısını ortaya koymaya çalışır. Ardından kentte tam bir cadı avı başlar. Başta ülke siyasetinin önde gelen duayenlerinden eski Bakan Cemil Sait Barlas ve dönemin ünlü gazetecilerinden Ali İhsan Göğüş olmak üzere Gaziantep CHP yöneticilerinden ve öne çıkan isimlerden 40 kişi Tutuklanıp güvenlik gerekçesiyle Yozgat Cezaevine sevk edilir.** 5,5 ay hapisliğin ardından CHPʹ liler tahliye edilir ama bu ayıp Demokrat Partinin günah defterine yazılır ve tarihe Demokrasinin ayıplı vakalarından biri olarak geçer. Tıpkı 1946 seçimlerinin ardından 1947ʹ de gerçekleşen Muhtar seçimlerindeki hilelere isyan eden Mersin Aslanköy halkı ve büyüyen olayları bahane eden tek parti iktidarı ile yereldeki temsilcisi Valinin zincire vurup zindana attırdığı kadınlı, erkekli 92 köylünün başına gelenler gibi… Tarihi! seçimlerin ilginç ve az bilinen öyküleriyle devam edelim…   **27 Ekim 1957 seçimleri ardından Gaziantepʹ te çıkan olaylar üzerine Tutuklanıp Yozgat Cezaevine sevk edilen isimler: Selami Karaman, Nail ve Osman Bilen, Enver ve Ömer Köylüoğlu, Refik Daniş, Cemil Cahit Güzelbey, , Necdet Karaoğlu, Kamil Kelek, İbrahim Kırgın, Necip Bahri Gönenç, Memik Ertem, Hilmi Başçı, Ahmet Uğur, Nuri Danış, Mehmet Çakır, Hasan İnce, Asım Yalın, Memik Avşar, İzzet Denk, Ahmet Büyümüş, Ahmet Kanlı, Kamil Bozoğlu, Osman Şahin, Hasan Şahin, Ali Karabıçkı, Mustafa Bozdemir, Mustafa Yalınkılınç, Hasan Yüksel, İbrahim Kaya, Mehmet Gündeş, Mustafa Gündüz, Ahmet Başkaya, Cuma Balaban, Hasan Hüseyin Küllük, Necdet Güç, Mehmet Soylek, Zira Karadayı, Ökkeş Gönülalan, * 1950,54 ve 57 Gaziantep ili Milletvekili seçim sonuçları   1950 1954 1957 CHP 49.333 (%41,4) 58.834 (%41,4) 69.762 (%47,4) DP 69.792 (%58,6) 83.026 (%58,5) 70.848 (%48)           Abdullah Ayan   Yazının 1. bölümü Bu ülkede her seçim tarihi! seçimdir -1