Silahların yakılmasıyla yeni aşamaya gelen 'barış süreci’ bundan sonra hangi dinamiklerle nasıl ilerleyecek? 2013' te olduğu gibi Erdoğan, üzerinde tutunmaya çalıştığı seçmen destekli zeminin kaydığını görürse yeniden masayı devirir mi? Bu ve benzeri pek çok soruya yanıt arıyor, taraflı tarafsız, muhalif veya destekçi pek çok kesim... Oysa akılda tutulması gereken gerçek şu; Her dönemin kendine özgü koşulları bir başka ifadeyle ruhu birbirinden çok farklı… Ne demişti diyalektiğin babası Heraklitos?: "Aynı nehirde iki kez yıkanılmaz" Bu nedenle dün olandan elbette dersler çıkarılması gerekir ama dün olanın bugün aynen tekrarlanacağı öngörüsü zamanın ruhuyla da çelişen bir varsayımdır. ‘Mezkûr meselede’, 2013 barış görüşmeleri sürerken, Suriye' de ciddi anlamda bir Kür söz etmek dahi Kürt meselesi Irak’ ta Türkiye ile ilişkileri sağlamlaştıran Barzani yönetimindeki Kürdistan bölgesini saymazsak dış dinamiklerden ziyade ağırlıklı olarak bir iç sorun gibi duruyordu.. Geçen zaman içinde Suriye' de askeri açıdan çok güçlü fiilen özerkliğe sahip YPG veya SDG adına ne derseniz deyin kaba hatlarıyla devletimsi yapı ortaya çıktı... Sonrası 7 Ekim 2023 günü Hamas’ ın İsrail’ e saldırmasıyla başlayan, kelimenin tam anlamıyla zemini yerinden oynatmakla kalmayıp domino etkisiyle tüm bölge dengelerini değiştiren büyük depremle geldi… Ama asıl kırılma 7 Ekim 2023 günü Hamas' ın İsrail' e saldırmasıyla başlayan ardından bu saldırıyı 'Allahın bir lütfu' olarak gören Netanyahu ve ekibinin Gazze' yi yerle bir eden, Lübnan Hizbullah' ının tüm kadrolarını teknolojik süikast yöntemiyle aynı anda çökerten ardından tepe yöneticilerini birer birer avlayan hamleleri geldi. Ve bugün daha iyi görüyoruz ki, İsrail asıl altın vuruşu Suriye' de gerçekleştirdi. Golani ve bir kaç bin kişiden oluşan yol arkadaşları bir kaç gün içinde İdlib' ten Halep'e, oradan Şam' a ulaşıp Esat' ın başında olduğu 60 yıllık Baas rejimini devirdiler. Suriye'de sadece Baas rejimi devrilmedi, tüm enerjisini Ukrayna' ya hasreden Rusya ve hepsinden önemlisi İran tası tarağı toplayıp gitmek zorunda kaldı... Gazze' de Hamas, lübnan' da Hizbullah ve Suriye' de Baas rejimiyle kol kola yürüyen yıllardır vekaletle bölgeyi kontrol eden İran' ın Şii hilali de yıkılıp çöktü.. perde önündeki görünür manzarayla yetinirsek Suriye' de yeni paylaşımdan en çok yararlanan iki ülke çıkıyor : İsrail ve Türkiye.. İsrail 1967 savaşında ele geçirdiği Golan tepeleriyle başlayan Suriye işgalini daha da genişletti ve topraklarına fiili anlamda toprak kattı. Türkiye ise Erdoğan rejiminin yıllardır desteklediği HTŞ ve başındaki Golani üzerinden Şam merkezli yeni yönetimle birlikte yeni Suriye' de özellikle de Şam hükümetiyle yeni mevziler kazandı.. Bölgesel denklem anlamında bakarsak fotoğraf böyle... Peki, bu haliyle fotoğraf tüm tabloyu yansıtıyor mu? Hayır... 7 Ekim 2023 sabahı Hamas' ın İsrail' e saldırmasının ertesi günü sıcağı sıcağına kaleme aldığım paylaşım ve makalelerde, konuk olduğum söyleşilerde işin Hamas ile sınırlı kalmayacağını, İsrail' in bir adım sonrasında Hizbullah ve Suriye sonrasında da Irak' taki İran odaklı tüm vekil unsurları temizleyerek işin eninde sonunda İran' a yöneleceğini, aslında İsrail' in de, bölgeyi temizleyip tüm gücünü ve dikkatini Çin ile hesaplaşmaya verecek olan ABD adına vekâlet savaşı yürüttüğünü ön görmüştüm. İran' a İsrail-ABD ortak saldırısı beklediğimden de erken geldi tıpkı ardından ilan edilen ve eninde sonunda daha büyük çatışmalara gebe ateş kes gibi... Orta vadede İran' daki molla rejimi devrilmeden İsrail-ABD ittifakı durmayacak.. Aslında sadece ABD değil İsrail' i sahaya süren, İran rejiminden ödü kopan ve eninde sonunda başı ezilmezse kendilerine dokunulacağını gören başta S. Arabistan olmak üzere körfez ülkeleri de İran' a saldırılara sessiz kalmış görünseler de süreç en çok istedikleri yönde ilerliyor... Bugün Suudi Arabistan ve BAE ile Katar bir yana Ürdün ve yeni yönetim kadrosuyla Suriye' de İran yerine dost olacakları bir İsrail' i tercih ederler... Peki, bu bölgesel gelişmeler ve değişen güç dengeleriyle PKK' nın silah bırakıp Erdoğan-Bahçeli ittifakıyla masaya oturması arasında nasıl bir bağ, bir ilişki kurulabilir? Tüm dikkatini İran' daki molla rejimini yıkmaya ve bunun için de Hizbullah, Suriye ardından aradaki son mayınlı arazi Irak'ı temizlemeye hasredecek ABD ve bölgedeki vekili İsrail, küresel anlamda ciddi bir doğalgaz-petrol tedarikçisi İran' ın yerini geçici de olsa dünyayı yeni bir enerji krizine sürüklemeyecek istikrarlı bir Irak istiyor... Sonraki makalede, ‘terörsüz Türkiye’ olarak tanımlanan ve Bahçeli’ nin Ekim 2024’ te ‘Öcalan gelsin mecliste konuşsun’ çıkışıyla başlayan sürecin bölgede yaşanan gelişmelerle olan ilişkisini ele alan çok boyutlu gelişmeleri ele alacağım…