Çin, yaklaşık 1,5 milyar nüfusuyla (2020 tahmini 1 milyar 436 milyon) dünyanın en kalabalık ülkesi..
Hindistan onu 1 milyar 380 milyon ile takip ediyor.
Ancak iki ülkenin kültürleri, sosyoekonomik yapıları, yönetim tarzları, hatta halkların yaşamla ilgili tüm beklentileri çok farklı..
Hindistan çok zengin ve farklı renklerden oluşan insan dokusunu İngiliz hegemonyasından kurtulduğu 1947' den sonra ağır aksak işleyen bir demokrasi ile sürdürmeye çalışıyor.
Çin ise aynı yıllarda ülkenin başına geçen Mao liderliğindeki Komünist Parti iktidarlarının demir yumruğuyla yönetiliyor.
Tüm farklılıklara karşı iki ülkenin de 1950-1990 arası 40 yıllık dönemlerinin buluştuğu ortak nokta var: yoksulluk..
Gerçekten de 1960' ta Hindistan' da kişi başına düşen milli gelir 82 dolar, Çin' de ise 89…
1970' te o fark ta kapanıyor. Hindistan 112, Çin 113 dolarlarda..
1980' de Hindistan' da ucuz emek gücü sayesinde ve dünyada öne çıkan neoliberal politikaların etkisiyle hafif bir kıpırdama görülüyor. Milli gelir 267 dolara çıkıyor. Çin' de ise değişen bir şey yok: Kişi başı milli gelir 193 dolar..
Ne oluyorsa 1990' da oluyor..
Çin kapalı ekonomisini ve kapılarını dünyaya açmaya karar verdiği dev hamleye girişiyor.
Küresel yolculuğa çıkmaya hazırlandığı 1990' da Çin' in kişi başı geliri 317,5 dolar.. Aynı yıl Hindistan 368 dolarda..
Aynı yılda iki ülkenin yıllık toplam Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) rakamları da ilginç..
Hindistan 321 milyar ve Çin 391 milyar dolarlık hasıla üretmiş..
Burada 1990'ların Türkiye' sine değinmekte yarar var..
O yıl 54 milyon nüfusa sahip Türkiye 151 milyar dolarlık hasılaya sahip.
873 milyon nüfuslu Hindistan ve 1 milyar 135 milyon nüfusa sahip Çin ile mukayese kabul etmeyen bir büyüklük söz konusu..
Sonrasında ne mi oldu?
Çin' in nefes kesen küresel yolculuğu başladı.
Gösterdiği performansı tüm dünya ilgiyle izlemekle kalmadı. Bugün Üniversitelerin özel inceleme araştırma konusu. Ülkeler artık Çin'i oluşturulan masaların çok ötesinde tüm yönleriyle izlemeye çalışmakta..
Ancak yanıtını aramamız gereken temel soru şu: Nasıl oldu da, nispeten özgür Hindistan yoksulluk zincirini kader olarak sineye çekerken, Komünist Partisinin hükmettiği Çin 30 yıl içinde tüm dünyanın nefesini keserek izlediği büyümeyi sağladı?
Çin Komünist Partisi ile her şeyin güllük gülistanlık olduğu iddiasında değilim.
Aksine gelir adaletsizliği azalacağına artmakta. Çin' de de 400 milyonluk orta gelire sahip kesim ürettiğinden çok daha azını alabiliyor pastadan..
Bu kadar da değil.. Gelişme ile demokrasi arasında bağ kurmaya çalışan benim gibi pek çok insanı açığa düşüren bir baskı rejimi söz konusu
Ve Oligarşik parti yönetimi insanların haklarını araması bir yana nefes almalarına bile izin vermiyor..
Ama Çin büyüyor, yaratılan toplam hasıla insanlara eşit ve adil biçimde dağıtılmasa da ABD ile boy ölçüşecek büyüklüğe erişmiş durumda..
Bugün bir zamanlar aynı kulvarda yarıştığı Hindistan' a bırakın fark bindirmeyi bambaşka kategoride çok daha dişli rakiplerle boy ölçüşen bir Çin gerçeğiyle karşı karşıyayız..
Dünyanın ikinci dünya savaşından bugüne tartışılmaz oyun kurucusu ve en büyüğü ABD' yi önümüzdeki 15 yılda geçeceğini 14. beş yıllık plan çerçevesinde açıklanan yeni yol haritasıyla dünyaya deklare ediyor..
O plandaki yol haritası ve hangi alanda nelerin yapılacağı bir başka makale konusu olsun..
*ABD, Çin, Hindistan, Türkiye 1960-2019 yıllık GSMH değişimi
|
yıl |
ABD |
Çin |
Hindistan |
Türkiye |
|
1960 |
543 |
60 |
37 |
14 |
|
1970 |
1073 |
92,6 |
62,4 |
17 |
|
1980 |
2857 |
191 |
186 |
68,8 |
|
1990 |
5963 |
361 |
321 |
150,7 |
|
2000 |
10252 |
1211 |
468 |
273 |
|
2005 |
13037 |
2286 |
820 |
501 |
|
2010 |
14992 |
6087 |
1676 |
772 |
|
2015 |
18219 |
11062 |
2104 |
860 |
|
2018 |
20529 |
13895 |
2713 |
771 |
|
2019 |
21374 |
14343 |
2875 |
754 |
Not: Rakamlar milyar dolar, Veriler Dünya Bankası kaynaklı..
